Egzema Hastalığı
Egzama, tıbbi adıyla atopik dermatit, ciltte kuru, pullu yama tarzında lezyonlara ve yoğun kaşıntıya neden olan kronik bir cilt rahatsızlığıdır. Bu durum, cildin koruyucu bariyerinin zayıflaması ve çevresel faktörlere karşı daha geçirgen hale gelmesi sonucunda oluşur. Egzama, her yaş grubunda görülebilmesine rağmen, özellikle çocuklarda daha sık rastlanır.
Egzama belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterebilir, ancak genel olarak şunları içerir:
- Kuru, pullu lezyonlar
- Ciltte kalınlaşma ve çatlaklar
- Kızarıklık ve şişlik
Egzamanın en yaygın belirtileri arasında yoğun kaşıntı bulunur. Bu kaşıntı, uyku düzenini bozabilir ve günlük yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Özellikle bebeklerde ve küçük çocuklarda, lezyonlar genellikle dirsek, diz, kafa derisi ve yüz bölgelerinde görülürken, daha büyük çocuklar ve yetişkinlerde eller, ayaklar, kol içleri ve dizlerin arkası gibi bölgelerde daha yaygındır.
Egzamanın Nedenleri
Egzamanın kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonunun rol oynadığı düşünülmektedir. Yapılan araştırmalar, egzamalı bireylerde cildin üst tabakasını sağlamlaştıran bir proteinin eksik veya hatalı üretildiğini göstermiştir. Bu durum, cildin çevresel alerjenlere karşı daha geçirgen hale gelmesine neden olur.
Egzamanın Teşhisi
Egzama teşhisi genellikle dermatologlar tarafından klinik muayene ile konur. Ciltteki belirtilerin gözlemlenmesi ve hastanın öyküsü değerlendirilerek teşhis yapılabilir. Ek olarak, sık görülen alerjik durumları tespit etmek için deri prick testi ve kan testleri gibi alerji testleri istenebilir.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri
Egzama tedavisinde yaşam tarzı değişiklikleri de önemli bir yer tutar. Hassas ciltler için uygun ürünlerin kullanılması, yünlü ve dar kıyafetlerden kaçınılması, stresten uzak durulması gibi önlemler semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir. Ayrıca, sıcak su yerine ılık su ile duş almak ve yumuşak temizleyiciler kullanmak cildin tahriş olmasını önler.
Egzama Tedavi Yöntemleri
Egzama için kesin bir tedavi yoktur, ancak semptomları yönetmek ve cilt sağlığını korumak için çeşitli tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Bu tedavilerin hedefleri şunlardır:
1. Cilt Hasarının Önlenmesi
Cildin aşırı sıvı kaybını ve kuruyarak çatlamasını engelleyecek nemlendiriciler kullanılarak cilt bariyeri güçlendirilir. Özellikle banyo sonrası düzenli nemlendirici kullanımı önemlidir.
2. Yangı Reaksiyonunun Azaltılması
Steroid içeren kremler ve merhemler, ciltteki yangı reaksiyonlarını azaltmak için kullanılır. Bu tür kremler yeterli olmadığında, ağızdan alınan kortikosteroidler veya bağışıklık sistemini düzenleyen diğer ilaçlar kullanılabilir.
3. Kaşıntının Giderilmesi
Kaşıntıyı hafifletmek için antihistaminikler yaygın olarak kullanılır. Bu ilaçlar, hastaların daha rahat uyumasına yardımcı olur.
4. Enfeksiyonu Önleme
Cilt yüzeyinde oluşan çatlakların enfekte olması durumunda antibiyotik tedavisi uygulanabilir. Cildin enfeksiyon riskini azaltmak için düzenli temizlik ve bakım önemlidir.
Egzama Çeşitleri
1. Atopik Dermatit
Çoğunlukla çocukluk çağında başlayan bu egzama türü, genetik faktörlerin etkisiyle ortaya çıkar.
2. El Egzaması
Ellerde kuru ve kırmızı döküntülerle karakterize olan bu egzama türü, genellikle kaşıntı ile birlikte seyreder.
3. Kontakt Dermatit
Alerji sonucu oluşan bu egzama türü, bulaşıcı değildir. Kozmetik ürünler, bijuteri ve bitkiler hastalığın tetikleyicileri arasında yer alabilir.
4. Dishidrotik Egzama
Genellikle ayaklar ve avuç içlerinde yanma ve kaşıntıya neden olan bu egzama türü kroniktir ve nedeni tam olarak bilinmemektedir.
5. Staz Dermatit
Alt bacaklarda ortaya çıkan bu egzama türü, bacak damarlarının çalışmaması sonucu kanın bacaklarda birikmesiyle oluşur.
6. Nörodermatit
Kaşıntılı ve kabuklanmaya meyilli olan bu egzama türü, genellikle bilekler, boyun ve kasık bölgelerinde görülür.
7. Nummular Egzama
Diskoid egzama olarak da bilinen bu tür, genellikle 2-4 cm çapında pembe-kırmızı plaklarla karakterizedir.
8. Seboreik Dermatit
Saçlı deride, kaşlar, burun kenarları ve kulak arkalarında oluşan bu egzama türü, kaşıntılı ve kabuklanma ile seyreder.
Egzama ile Yaşam
Egzama ile yaşamak, semptomların yönetimini ve yaşam kalitesinin artırılmasını gerektirir. Düzenli cilt bakımı, alerjenlerden kaçınma ve stres yönetimi bu süreçte önemli rol oynar. Egzama semptomlarının şiddeti kişiden kişiye değişebilir, bu nedenle bireysel tedavi planlarının hekim gözetiminde yapılması gereklidir.